Oriëntatie: hoe kies je een kompas?

Een wandelaar die de mooiste plekjes in de natuur wil ontdekken, gebruikt een kompas op een andere manier dan een hardloper die deelneemt aan een oriëntatiewedstrijd waar elke seconde telt.

Om je te helpen de juiste keuze te maken, maken we dus eerst onderscheid tussen de verschillende activiteiten die gebaseerd zijn op oriëntatie.

Als je een kompas nodig hebt voor wandelingen, hikes, trektochten of een oriëntatie trektocht, raden we een compact kompas of een plaatkompas aan. Die zijn gemakkelijk mee te nemen en je vindt er snel en eenvoudig het noorden mee.

Je start met oriëntatielopen, maakt kennis met kaartlezen en koersen lopen? De plaatkompassen, die meer of minder gegevens bieden, begeleiden je bij je leerproces.

Als je tot slot vooral prestaties wil neerzetten, kan je kiezen uit twee soorten kompassen. De duimkompassen, met snelle en stabiele naald en ergonomisch gevormde plaat bieden het voordeel dat je je kan oriënteren terwijl je rent, en dus tijd wint. Aan de andere kant heb je de peilkompassen, die gemaakt zijn om maximale nauwkeurigheid te bieden en daardoor ideaal voor heel ingewikkelde omlopen of omgevingen.

Ideaal voor wie kennis wil maken met kaartlezen, koersen lopen en oriëntatielopen. Op de doorschijnende plaat staan alle gegevens die je nodig hebt om je kaart te lezen, je route te bepalen en een koers te schieten.

“Iemand die begint met oriëntatielopen hoeft niet meteen een duimkompas aan te schaffen, een plaatkompas zal ruim volstaan. Dit soort kompas heeft als groot voordeel dat het op een doorschijnende plaat is gemonteerd, zodat je een koers kan uitzetten. Je legt het kompas op je kaart en hebt meteen alle nodige gegevens om je koers te bepalen. Daarvoor neem je de tijd, je staat stil. Dankzij de cirkel en de driehoek kan je etappes tekenen en referentiepunten op de kaart zetten voor je vertrekt: soms kom je obstakels tegen, moet je om een bos of omheining heen lopen...”

Baseer je keuze niet alleen op de prijs, maar ook op wat je ermee wil doen en wat je niveau is:

de instapmodellen, zoals de Begin 100, bieden alle essentiële informatie terwijl het kompas toch gemakkelijk af te lezen is: richtlijn, liniaal van 5 cm, draaibare schijf voor de koersen, een cirkel en driehoek om je traject te tekenen op de kaart…

De meer geavanceerde kompassen, zoals de Explo 500, geven je meer nauwkeurige informatie om een route te bepalen en metingen en peilingen te doen op je kaart, zowel bij het oriëntatielopen als tijdens een wandel- of trektocht.

Is voor jou nauwkeurigheid belangrijker dan snelheid? Voor meer complexe kaarten is er dit type kompas, waarmee je je dankzij een spiegel en vizier kan oriënteren ten opzichte van verafgelegen punten.

“Het peilkompas is net als het plaatkompas bedoeld om op een kaart te werken, maar biedt meer nauwkeurigheid. Net als bij de scouts of bij de militairen, die deze oefening heel vaak doen, gebruik je het om je positie te bepalen midden in de natuur, door te peilen en gebruik te maken van elementen in je omgeving.”

Hoe gebruik je nu de spiegel en het vizier van dit kompas? 

“De spiegel en het vizier aan de binnenkant van het deksel dienen om uiterst nauwkeurige peilingen te nemen van elementen in de natuur: je kijkt door het vizier en tegelijk zie je het kompas dankzij de spiegel.”

Een kompas dat dus veel precisie biedt, zelfs over grote afstanden:

“Het voordeel ten opzichte van het plaatkompas is dat je verafgelegen punten in de omgeving heel nauwkeurig kan peilen. Dit is geen kompas voor wie snelle looptijden wil neerzetten maar voor zich heel precies wil oriënteren op de kaart en ten opzichte van de omgeving. Met een klassiek kompas worden peilingen minder nauwkeurig naarmate het punt verder weg ligt. Dankzij het vizier kan je verafgelegen elementen preciezer peilen.”