Hittegolf: Je paard afkoelen bij warm weer

Hoe je paard afkoelen?

Hittegolven komen voor, soms zelfs uit het niets!

Je raadt het al: hoe robuust paarden ook mogen zijn, ze zijn erg gevoelig aan temperatuurschommelingen.

We helpen je begrijpen hoe je paard zijn temperatuur regelt, zodat je tijdens de zomer en bij hitte de nodige aanpassingen kan doorvoeren in zijn dagelijkse leven en werksessies!

Algemeen:

Eerst en vooral moet je weten dat de normale temperatuur van een paard in rust ligt tussen 37,5°C en 38°C. We zeggen dat paarden homeotherm zijn: hun basistemperatuur is stabiel (homeo = evenwichtig / thermos = warmte).

Wanneer de temperatuur tussen het nulpunt en 20°C blijft, moet je paard geen bijzondere moeite doen om zijn temperatuur stabiel te houden. Wanneer de omgevingstemperatuur daarentegen stijgt tot 25°C moet je paard zichzelf sparen om niet oververhit te raken.

Het paard dankt die stabiliteit aan zijn vermogen om thermische energie uit te wisselen met zijn omgeving. Hij warmt zichzelf op via thermogenese (thermo: warmte / genese: creatie) en hij koelt zichzelf af via thermolyse (thermo: warmte / lyse: afbraak).

In mensentaal kunnen we zeggen dat het paard, wanneer het warm is, zijn temperatuur regelt door adem te halen en te zweten: zo koelt hij af.

Gezien zijn lichaam voor 70% uit water bestaat, moet het paard veel drinken om zijn temperatuur te kunnen behouden.

Dagelijks leven

Wanneer het warm is, laat je het paard best genieten van de buitenlucht, maar niet om het even hoe! Het is natuurlijk niet de bedoeling hem op de paddock te laten bakken in de volle zon. Voorzie een beschutte plaats in de schaduw (met loofbomen, bijvoorbeeld).

Indien je niet anders kan dan je paard in de box te laten, zorg dan dat deze voldoende verlucht wordt en zo fris mogelijk blijft. Je kan de grond besproeien. Terwijl het water evaporeert, verfrist het de lucht. Denk er ook aan om de ramen niet volledig te openen zodat de warmte niet binnenkomt.

Breng je paard, indien mogelijk, naar een buitenweide. Gras absorbeert namelijk hitte. Zand, daarentegen, reflecteert net warmte. We herinneren ons allemaal nog wel hoe het strand, ondanks die teenslippers, onze voetzolen verbrandde.

Waak erover dat er overvloedig drinkwater beschikbaar is! Bij normaal weer drinkt een paard tussen 20 liter en 40 liter per dag. Deze hoeveelheden verdubbelen bij warm weer. Let eveneens op de temperatuur van het water: te koud water werkt koliek in de hand!

Je kan je paard proberen overtuigen om te drinken door enkele gesneden wortelen toe te voegen aan zijn water, of door hem een zoutblok te geven die zijn dorst zal opwekken!

Zon = hitte = insecten

Het is altijd hetzelfde liedje: hitte = insecten.

Bij zware hitte zullen de kleine beestjes die onze kameraden komen lastig vallen, behoorlijk ergerlijk zijn. Vaak zien we paarden over de weide draven of galopperen om zich te bevrijden van vliegen, muggen of zelfs dazen!

Om onrust te vermijden is het erg raadzaam om je paard te voorzien van een muggennet en een vliegendeken.

Opgelet: paarden kunnen een zonneslag krijgen, vooral op het einde van de neus en de kousen! Je kan zonnecrème factor 50 gebruiken. Paarden met een lichte vacht zijn het vatbaarst.

Werken bij warm weer...

De temperatuur van een paard stijgt ongeveer 10 keer sneller dan die van de mens. Stel je voor dat je dan 10 kilometer moet rennen onder een loden zon! Tijdens hittegolven is het afgeraden om tijdens een werksessie teveel te vragen van je paard. Werk liever kort en in functie van de temperatuur.

Geef de voorkeur aan korte, rustige sessies en plan de oefeningen in de vroege ochtend of late namiddag om de koele uurtjes mee te pikken. Een goed alternatief is om in de schaduw van de manège te werken. Je kan er ook van profiteren om een wandeling in het bos of in de buitenlucht te maken!

Mijn paard afkoelen

Nadat je gecontroleerd hebt of je paard voldoende drinkwater heeft in zijn leefomgeving, kan je hem ook ontlasten door hem te helpen afkoelen.

Je kan hem nat maken of douchen. Let hoe dan ook op tijdens het douchen. Het is best om voorzichtig en geleidelijk aan vanaf de benen naar omhoog te werken, met water op omgevingstemperatuur, om geen thermische shock te veroorzaken! Vergeet niet om na de douche met het zweetmes het overblijvende water weg te halen. Indien je dat niet doet, zal dit laagje water opgewarmd worden door de lichaamswarmte van je paard: je bereikt dan ongewenst het omgekeerde effect!

De zones die de meeste baat hebben bij verkoeling zijn de borst, de benen en de binnenkant van de dijen

Indien je paard bang is van een douche, kan je hem ook verkoeling bieden met behulp van een spons of in water gedrenkt microvezeldeken! Die laatste optie zorgt meteen voor langdurige afkoeling.

Mijn paard afkoelen cheval_douche

Het belang van een goede huidverzorging...

Wanneer je paard actief is bij warm weer kan hij wel 15 tot 20 liter per uur uitzweten! Het zweet van een paard bestaat voornamelijk uit water... en uit zouten! Dit zweet is 4 maal sterker geconcentreerd dan dat van de mens!

We weten het zelf ook: zout irriteert! (Wanneer jij uit de zee komt, kan het soms best jeuken.) Dat maakt de huidverzorging nog belangrijker: je verwijdert de uitgezweette zouten die je paard last bezorgen. Het is dus belangrijk dat je je paard vaak borstelt en roskamt.

Je hebt het al begrepen: dankzij een dergelijk vochtverlies raakt je paard in sneltempo mineralen (zouten) kwijt. Die moeten, vooral bij warm weer, weer aangevuld raken. Het kan dan ook verstandig zijn om een electrolytenkuur te voorzien. Deze draagt er toe bij dat je paard alle mineralen krijgt die hij nodig heeft.

Zonneslag

Dit is wat we absoluut willen vermijden. We houden de temperaturen dan ook best in het oog!

Het doet zich voornamelijk voor na een (te zware) inspanning maar kan evengoed voorvallen in de box.

Dit soort crisis volgt op een toestand van zware uitdroging. We herinneren eraan dat hydratatie en de toevoer van drinkwater het paard in staat stelt om, al zwetend, de eigen temperatuur te regelen. Wanneer een paard zweet, verliest hij vocht, en dus is watertoevoer noodzakelijk om dit verlies te compenseren.

Paarden die hun temperatuur slecht regelen of moeilijk zweten lopen meer risico. Zij hebben dus bijzondere aandacht nodig. Ook paarden met overgewicht hebben meer moeite met het regelen van hun temperatuur doordat het opgestapelde vet de warmteoverdracht tussen het paard en zijn omgeving bemoeilijkt. Dat is ook het geval voor paarden meteen dikke vacht.

Het komt voor dat paarden een zonneslag oplopen na verblijf op een warmere plek dan die welke ze gewend zijn.

Om dat te vermijden is het nodig om te anticiperen en alles in het werk te stellen opdat het paard eenvoudig kan hydrateren en dus zijn temperatuur kan regelen.

Zonneslag herkennen

Een paard met zonneslag zal hyperventileren, wat wil zeggen dat je een versnelling ziet in het ritme en de omvang van de ademhaling. Zijn temperatuur is hoger dan normaal (>38°C). Je kan de graad van uitdroging vaststellen via de mate waarin de huid terugtrekt ter hoogte van de hals.

Knijp (zonder schade aan te richten) met je duim en wijsvinger in de huid van je paard ter hoogte van de hals en kijk nauwlettend toe hoe de huid zich opnieuw terugtrekt wanneer je loslaat. Dankzij het aandeel vocht dat ze bevat, is de huid is een elastisch weefsel. Hoe minder elastisch ze zich gedraagt, des te meer ze is uitgedroogd.

- Als de huid zich ogenblikkelijk terugtrekt, is je paard goed gehydrateerd.

- Als de huid er 2 à 3 seconden over doet om zich terug te trekken, is je paard licht uitgedroogd.

- Als ze er langer dan 6 seconden over doet, gaat het om zware dehydratatie.

- Als het 10 seconden of langer duurt, is je paard in groot gevaar en moet je snel handelen.~

Wat ook je eigen observaties mogen zijn, laat je omringen door deskundigen: haal je dierenarts erbij mocht je zware dehydratatie opmerken bij je paard.