Hoe hou je je luchtverbruik onder controle bij het duiken?

Iedereen weet ongetwijfeld dat we maar over een kleine voorraad lucht beschikken bij het duiken! Die duikflessen met perslucht die we aan onze trimvesten hangen, hebben niet allemaal dezelfde inhoud: hoe groter ze zijn, hoe langer je kunt duiken, maar die inhoud verandert in feite niets aan ons luchtverbruik. Je moet dus hoe dan ook je verbruik onder controle houden bij een duiksessie om opnieuw te kunnen opstijgen of om verschillende decompressiestops te kunnen uitvoeren met behoud van een minimale hoeveelheid lucht, gelijkwaardig aan 50 bar, als veiligheidsreserve. Een duikuitrusting is niet compleet zonder een manometer. Een manometer wordt rechtstreeks verbonden met je duikfles en toont je de resterende perslucht in je cilinder. Je moet die hoeveelheid vervolgens correct kunnen interpreteren, waarbij je rekening houdt met je luchtautonomie in functie van verschillende parameters, waaronder bv. de diepte.

Je moet rekening houden met verschillende criteria als je je techniek wilt verbeteren en je luchtverbruik bij het duiken beter onder controle wilt houden.~Laten we dit eens van naderbij bekijken... 

Het trimvest en de ballast zijn twee elementen die hand in hand gaan. Als de ballast te zwaar is, compenseer je dat door het vest op te blazen. Dit verbruikt grote hoeveelheden lucht. Bovendien kun je snel in ademnood raken als je de strijd wilt aanbinden met een probleem van te zware ballast! 

Thermische bescherming speelt ook een belangrijke rol bij het luchtverbruik. Vergeet niet dat je lichaam bijna 20 keer sneller warmte verliest in water dan in de openlucht en dat duikers een hekel hebben aan koude! Het idee alleen al dat je het koud hebt terwijl je onder water duikt, bezorgt me koude rillingen. Om het warm te krijgen zal het lichaam vetten en suiker verbranden en dit brengt een verbruik van zuurstof met zich mee. Een geschikt duikpak zorgt ervoor dat je het niet koud hebt en dat je dus geen extra lucht verbruikt.

Bij het duiken is het belangrijk om je inspanningen tot een minimum te beperken. Laat je bij verplaatsingen onder water meevoeren met de stroming, trap lichtjes met je zwemvliezen, laat je meetrekken door je ballast, laat je meebewegen met de stroom en laat je voortstuwen door de hoogteverschillen. Bij deze minimale inspanningen verbruik je minder lucht, dat is mooi meegenomen.

Waarom verbruik je meer lucht op 20 meter dan aan het wateroppervlak? De wet van Boyle-Mariotte stelt dat bij een constante hoeveelheid het volume van een gas omgekeerd evenredig is aan de druk die het ondergaat. Bij een matige inspanning gaat er per minuut ongeveer 15 tot 20 liter lucht door een mens heen. Laten we een voorbeeld nemen: aan de oppervlakte heeft de lucht die we inademen een druk van 1 bar. Op een diepte van 20 meter is de omgevingsdruk niet langer gelijk aan 1 bar, maar aan 3 bar. Een duiker die zich op een diepte van 20 meter bevindt, verbruikt bijgevolg drie keer meer lucht (45 liter/minuut) dan aan de oppervlakte. We zien dus dat het verbruik toeneemt naargelang de diepte. Een duiker die aan de oppervlakte een luchtautonomie van ongeveer 2 uur heeft, ziet die autonomie drie keer kleiner worden op een diepte van 20 meter . 

Je adem inhouden is geen goede oplossing om minder lucht te verbruiken, wel integendeel. Als je je adem inhoudt, krijgen je bloedcellen geen verse lucht aangevoerd, terwijl je lichaam wel (giftige) koolzuurgassen blijft produceren. Deze niet ververste maar wel opgeslagen lucht creëert een onevenwicht. Onze hersenen gaan een stresssituatie opwekken die tot ademnood en dus ook tot een hoger luchtverbruik leidt.

De duiker en zijn luchtverbruik zijn dus gekoppeld aan verschillende elementen, eigen aan de duiker zelf maar ook aan zijn uitrusting. Een duiker moet eigenlijk in topvorm verkeren en zijn uitrusting moet correct zijn aangepast en onderhouden. De beste manier om je luchtverbruik terug te schroeven, is natuurlijk eraan te werken. Hoe meer je duikt, hoe meer je vertrouwd raakt met je uitrusting en met het onderwatermilieu, waardoor je meer ontspannen bent en minder inspanningen hoeft te leveren!