Ontdek het oriëntatielopen

Zoals de naam al zegt, is oriëntatielopen een sport waarbij je niet alleen een omloop in een zo kort mogelijke tijd aflegt, maar je onderweg ook moet oriënteren met kaart en kompas.

De naam is dus vrij logisch, net als de oorsprong van de sport: ze is ontstaan als een militaire oefening in Scandinavië in de 19e eeuw, en dat verklaart die combinatie van kaart, kompas en lichaamsbeweging. De activiteit werd in de jaren 30 populair bij scouts en sportleerkrachten, en raakte vanaf de jaren 60 over de hele wereld verspreid. Vandaag telt de sport in Frankrijk meer dan 200 clubs en geniet ze de meeste populariteit in de Scandinavische landen, Zwitserland, Centraal-Europa en West-Europa.

 

Hoe ziet zo'n oriëntatieloop er nu uit?

Het principe is eenvoudig: met behulp van een kaart en kompas leg je een omloop af, waarbij je op zoek gaat naar posten die met een cirkel staan aangeduid op de kaart en die op het terrein te herkennen zijn aan een oranje-wit vlaggetje. Het komt dus niet alleen aan op hardlopen, je moet ook kaartlezen en bij elke post beslissen welk traject je zal nemen naar de volgende post. Daarom heb je naast een paar snelle benen ook een helder verstand nodig.

Het klassieke oriëntatielopen bestaat uit hardloopwedstrijden over middellange en lange afstand in de natuur, maar intussen is de sport al enorm uitgebreid en geëvolueerd:

met de fiets, op ski's, met een kajak of al wandelend, in de natuur of in een stadsomgeving, er zijn wedstrijden voor elk soort omgeving en nieuwe kaarten voor elk soort terrein.

Tot zover je eerste les als nieuwbakken oriëntatieloper of -loopster!

Heb je je kaart en kompas? Dan kunnen we vertrekken, en leg ik je uit hoe een oriëntatieloop in elkaar zit:

 

allereerst krijg je een kaart waarop een omloop staat aangegeven, met de plaatsen van de zoekposten die je in een welbepaalde volgorde moet aandoen.

In een wedstrijd start de stopwatch zodra je vertrekt. Uiteindelijk blijft het een hardloopwedstrijd. Bij de klassieke proeven vertrekt elke deelnemer om de beurt, met een tijdsverschil van een of een paar minuten. In een recreatieve oriëntatieloop gaat het vooral om een kennismaking met de sport en wordt de tijd niet geklokt.

Nu moet je zoeken waar je bent op de kaart en vanaf dat punt met behulp van je kompas een route bepalen naar de eerste post.

Vroeger moest je, eens je de post had gevonden, met een speciale markeertang een knip zetten in je controlekaart in het vakje dat bij die post hoort. Tegenwoordig wordt in de meeste oriëntatielopen, zowel in wedstrijden als recreatieve omlopen, een elektronisch registratiesysteem gebruikt dat meteen ook je doorgangstijden bijhoudt. Maar de markeertang bestaat nog altijd, als back-up mocht het elektronisch systeem falen.

Na die eerste overwinning is het tijd om opnieuw op de kaart te kijken om je route naar de volgende zoekpost te bepalen.

Eens je alle zoekposten in de juiste volgorde hebt gevonden en over de aankomstlijn bent, kan je kijken hoe je het ervan afgebracht hebt: het eindklassement van een wedstrijd wordt opgemaakt volgens de looptijd en de snelheid waarmee de juiste posten in de juiste volgorde werden aangedaan, aan de hand van de manuele controlekaart of een elektronische chip die bij aankomst wordt uitgelezen op de computer van het EPI (elektronisch punching en identificatiesysteem).

Het idee van sporten in openlucht spreekt je wel aan, maar je vraagt je toch nog af waar een avontuur in de natuur goed voor is? Laat ons dan even de voordelen van oriëntatielopen opsommen.

Ten eerste is het altijd handig als je weet hoe je je in een onbekende omgeving moet oriënteren, de juiste keuzes kan maken en je weg kan vinden.

Ten tweede worden niet alleen je mentale en intellectuele vaardigheden geprikkeld, maar is oriëntatielopen ook een volwaardige sport. Het is een goede training voor je hart, je uithoudingsvermogen, longen, spieren en proprioceptie. En dat alles met alleen een kaart en kompas!

Tot slot is oriëntatielopen ook een gelegenheid om optimaal te genieten van de natuur in vaak bijzonder gevarieerde omgevingen en om nieuwe contacten te leggen dankzij de dynamiek en sfeer van de clubs. Het is met andere woorden een prima manier om je batterijen weer helemaal op te laden.

Vraag je je af of oriëntatielopen wel iets voor jou is? Geen zorgen, de sport kent veel varianten:

Qua moeilijkheidsgraad zijn er verschillende niveaus waar je uit kan kiezen, gaande van initiatie tot heel zware wedstrijden, waarbij de omlopen steeds ingewikkelder worden. Zo kan je starten met een omloop op jouw niveau en vermijd je onaangename verrassingen!

 

Ook de omgeving en manier van verplaatsen verschilt, zodat je het oriënteren kan combineren met je favoriete sport:

hiken of wandelen, hardlopen, mountainbiken, op ski's of in een kajak, het oriëntatielopen past zich aan elke omgeving aan. Naast de klassieke lange of middellange afstanden in de natuur, komen er trouwens nog steeds nieuwe varianten bij zoals: sprints in de stad, hardloopwedstrijden in duo of estafette met een team, multisport raids… je vindt beslist iets dat jou ligt.

 

En ga ook even bij je huisarts langs voor je begint, om verrassingen te vermijden.

Wat heb je nodig om op avontuur te vertrekken? We beginnen bij de onmisbare basisuitrusting: